- Sinds Rusland begin vorig jaar Oekraïne aanviel, zijn er aan Russische zijde honderdduizenden slachtoffers gevallen.
- Nog eens duizenden Russische militairen zijn gedeserteerd.
- Volgens een Amerikaanse generaal toont dit aan dat ook de informatie-oorlog die gaande is, forse invloed kan hebben op het strijdtoneel.
- Lees ook: Het grootste gevaar voor Oekraïne speelt zich momenteel af buiten het slagveld: westerse financiering onzeker, mede door oplaaiend conflict tussen Israël en Hamas
In de twintig maanden sinds het begin van de aanval van Rusland op Oekraïne, de grootste offensieve militaire operatie in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog, zijn naar schatting honderdduizenden Russische militairen gewond geraakt of gesneuveld.
Ook zijn er duizenden stuks artillerie, tanks en andere pantservoertuigen en ander militair vernietigd. Er wordt echter niet alleen gevochten met bommen en kogels. Dankzij succesvolle propaganda heeft Oekraïne zonder ook maar een schot te hoeven lossen naar schatting zo’n 17.000 Russen van het slagveld verjaagd, zegt het hoofd van het Commando Speciale Operaties van het Amerikaanse leger.
Zo kan het verspreiden van informatie leiden tot desertie
Foto: Valya Egorshin/NurPhoto via Getty Images
Snelle ontwikkelingen in de communicatietechnologie en het wijdverspreide gebruik van sociale media-platforms hebben het voor overheden en niet direct aan de staat verbonden partijen makkelijker gemaakt hun eigen boodschap te verspreiden en de belangen van tegenstanders te ondermijnen.
De informatie die Oekraïne verspreidt, is een belangrijk middel gebleken bij het overtuigen van duizenden Russen om te deserteren uit het leger, zegt de Amerikaanse luitenant-generaal Jonathan Braga, die het Commando Speciale Operaties leidt.
"Berichten hebben een enorme rol gespeeld in Oekraïne op zowel tactisch als operationeel gebied", zei Braga onlangs tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de beroepsvereniging van het Amerikaanse leger. "We hebben onze Oekraïense partners daar steun bij verleend. Dat zijn 17.000 militairen die je niet hoeft te doden op het slagveld en dat heeft de defensieve mechanismen van de Russische strijdkrachten verzwakt."
Met behulp van de mogelijkheden die sociale media bieden kunnen (militaire) inlichtingendiensten gedetailleerde informatie verzamelen over tegenstanders en hun uitrusting en personeel en die vervolgens gericht inzetten om het moraal van individuele militairen te ondermijnen.
Foto: Arkady Budnitsky/Anadolu Agency via Getty Images
"Op tactisch niveau leidt het ondermijnen van de wilskracht en het moreel van individuele militairen tot verzwakking van de hele eenheid", legde Braga uit. "Het hoort van oudsher bij militaire activiteiten om twijfel te zaaien in de hoofden van de tegenstander."
Oekraïne is opvallend actief in de informatie-oorlog. Of het nu gaat om het overhalen van bondgenoten om meer wapens te sturen of de tekortkomingen van Rusland op het slagveld belachelijk te maken: de Oekraïners slagen er uitstekend in om informatie in hun voordeel te gebruiken.
Er zijn talloze voorbeelden van het lage Russische moreel waar Oekraïne van kan profiteren en het Kremlin probeert de effecten die Braga beschrijft te voorkomen. Daar horen ook brute maatregelen als het executeren van militairen die willen vertrekken of weigeren bevelen op te volgen, zoals de Sovjets ook deden in de Tweede Wereldoorlog.
Maar ook Rusland heeft zijn eigen machtige propagandamachine. Tijdens de Koude Oorlog heeft de KGB ook veel gebruik gemaakt van informatiecampagnes om het Westen en de NAVO te ondermijnen.
In de weken voorafgaand aan het Oekraïense tegenoffensief deze zomer, stuurde het Kremlin richtlijnen naar nieuwsmedia, waarin ze werden geïnstrueerd de kracht van het leger van Oekraïne te benadrukken, zodat militaire successen van Rusland groter lijken.
